گفتگو با: نسرين مصدق

معاون صنايع كوچك شركت شهركهاي صنعتي تهران

لطفا شرح مختصري از خودتان و فعاليت هاي كاري انجام شده در حوزه توسعه صنعتي را براي خوانندگان عزيز مجله خوشه هاي صنعتي بيان نماييد؟
  نسرين مصدق صدقي هستم و تحصيلات مقطع كارشناسي را در رشته مهندسي شيمي دانشگاه صنعتي اميركبير و مقطع كارشناسي ارشد را در رشته مديريت كارآفريني دانشگاه تهران گذرانده‌ام. حدود 15 سال در پست‌هاي مختلف كارشناسي و مديريتي در حوزه صنايع كوچك فعاليت داشته ام. در حال حاضر هم قريب به يكسال و نيم است كه مسئوليت معاونت صنايع كوچك شركت شهركهاي صنعتي تهران را به عهده دارم.
سركار خانم مصدق  شركت شهركهاي صنعتي تهران از چه زماني فعاليت هاي خود را آغاز كرده است و در اين مدت چه توفيقاتي حاصل شده است؟
شركت شهركهاي صنعتي تهران در سال 66  با هدف ايجاد زير ساخت مناسب جهت استقرار و تجميع واحدهاي صنعتي و كمك به اجراي سياست‌هاي تقليل بار آلودگي شهر تهران و پاكسازي محدوده هاي صنعتي آلاينده و جلوگيري از تخريب اراضي با ارزش منابع ملي، تقليل بار ترافيكي درون شهري، كنترل آلودگي واحدهاي آلاينده جلوگيري از پراكندگي آنها و.... تشكيل گرديد.
ماحصل فعاليت قريب به 28 سال شركت شهركهاي صنعتي تهران در حوزه زير ساختي، وجود 27 شهرك و ناحيه صنعتي مصوب، 17 شهرك و ناحيه صنعتي به بهره برداري رسيده، انعقاد حدود 8000 قرارداد واگذاري زمين و استقرار بالغ بر 4500 واحد صنعتي فعال با اشتغال بيش از87000 نفر مي باشد. 94% از واحدهاي صنعتي مستقر در شهركها و نواحي صنعتي استان تهران مطابق با تعريف سازمان صنايع كوچك وشهركهاي صنعتي ايران ( بر اساس اشتغال زير50 نفر)، صنايع كوچك محسوب مي گردند.
اشاره كرديد 94% واحدهاي موجود در شهركهاي صنعتي تهران، صنايع كوچك هستند شما در معاونت صنايع كوچك چه خدماتي به ايشان ارائه مي‌كنيد؟
با توجه به نقش و اهميت صنايع كوچك در توسعه اقتصادي، در استان تهران نيز مانند ساير استانها برنامه‌هاي حمايتي مختلفي ويژه صنايع كوچك مطابق با برنامه هاي ابلاغي سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران در سرفصل هاي كلي نظير برنامه هاي توسعه بازار و صادرات، توسعه فناوري و خدمات فناوري كسب و كار، توسعه دانش و مهارت شاغلين واحدهاي صنعتي، تأمين منابع مالي و ارائه تسهيلات به واحدهاي صنعتي در قالب طرح هاي نوسازي و كمك هاي فني و اعتباري، توسعه صنعتي از طريق توسعه شبكه هاي عمودي و افقي در قالب برنامه خوشه هاي صنعتي و پيمانكاري فرعي و.... در حال اجرا و انجام مي باشد.
در حوزه خوشه هاي صنعتي در استان تهران چه اتفاقاتي افتاده است؟
در استان تهران 8 پروژه توسعه خوشه صنعتي، شامل خوشه هاي چرم، پوشاك چرمي، كفش چرمي، سنگ، طلا، تجهيزات بيمارستاني، مبلمان، پيمانكاري ساختمان در بازه زماني سال هاي 87 الي 90 انجام شده است كه جزء اولين تجربيات پروژه هاي توسعه خوشه محسوب مي شود. به همين دليل در كنار  دستاوردهاي حاصل از اجراي پروژه‌ها نظير ايجاد و توسعه شبكه‌هاي فروش و صادرات، شكل‌گيري و توسعه BDS هاي تخصصي، افزايش دانش و مهارت شاغلين كسب و كارهاي فعال در خوشه ها، بهبود شاخص‌هاي اقتصادي نظير فروش، صادرات، اشتغال و..... پروژه هاي توسعه  خوشه با مشكلات و محدوديت هايي در اجرا و به تبع آن دستاورد و نتايج مورد انتظار روبرو بوده است.
به نظر شما چه موانع و مشكلاتي در مسير اجراي پروژه هاي توسعه خوشه وجود داشته است؟
فارغ از مسائل و مشكلات اجرائي در اولين تجارب پروژه‌هاي توسعه خوشه در خصوص انتخاب مناسب عامل توسعه، نظارت بر انجام پروژه، مشكلات هزينه‌كرد و نبود رديف‌هاي اختصاصي بودجه و...، يكي از مشكلات خاص انجام اين  پروژه ها در استان‌هاي بزرگي نظير تهران، وسعت كمي و پراكندگي جغرافيايي ذينفعان است كه همين مسئله در ايجاد انسجام، هماهنگي، ارتباطات لازم و شكل گيري مناسب سرمايه اجتماعي كه شرط لازم و پايه در تحقق بسياري از برنامه هاي عمل در پروژه هاي توسعه خوشه مي باشد، تأثير منفي داشته است. در اين خصوص به نظر   مي رسد تمركز جغرافيايي و حوزه فعاليت ( يك دسته محصول از صنعت) مي تواند در رفع اين مشكل موثر واقع گردد. از ديگر مشكلات اجرائي عدم تكافوي زمان 3 ساله در اجراي برنامه هاي توسعه خوشه در استان هاي بزرگ مي باشدكه بدليل وسعت پروژه نيازمند زمان بيشتري براي ايجاد قوام و شكل‌گيري ساختاري در خوشه‌هاي در حال توسعه مي باشد.
يكي ديگر از مشكلات به وضعيت تشكل ها  و نهادهاي مرتبط با خوشه برمي گردد كه پس از خروج عامل توسعه و پايان پروژه توسعه خوشه، به عنوان شبكه فراگير انتخاب و وظيفه تداوم برنامه توسعه به آنها محول مي گردد. متأسفانه  و بطور كلي اكثر اين تشكل ها عليرغم اهميت‌شان بدليل محدوديت هاي مالي و منابع انساني در جايگاه لازم و مشابه در كشور هاي توسعه يافته قرار نداشته و در انجام وظايف مرتبط با عامل توسعه خوشه و تداوم برنامه توسعه با مشكلات زيادي روبرو مي باشند، نبود رابطه و ضوابط ساختارمند حقوقي براي اين تشكل‌ها در انجام اين مسئوليت از مسائل و مشكلات مطرح شده توسط شبكه هاي فراگير مي باشد. انتخاب نامناسب شبكه فراگير نيز، علاوه بر مسئله فوق مزيد بر علت مي باشد.
در كنار تجربه 10 ساله برنامه توسعه خوشه هاي كسب و كار و كسب، تلاش هاي مجدانه ايي در اين حوزه از طريق معاونت محترم صنايع كوچك و همكاران دفتر توسعه صنعتي سازمان جهت ايجاد وجاهت و ظرفيت قانوني برنامه توسعه خوشه هاي صنعتي، ايجاد رديف بودجه ملي، توسعه روش ها و دستورالعمل هاي مربوطه و مستند سازي نتايج و تجارب موفق صورت گرفته كه تأثير شاياني در رواني فرآيند اجرائي و رفع موانع صورت گرفته است.
در حال حاضر آيا پروژه  توسعه خوشه جديدي در دستور كار شركت شهركهاي صنعتي تهران قرار دارد؟
بعد از انجام مطالعه فراگير شناسائي و اولويت بندي خوشه هاي كسب وكار و به روز رساني نقشه خوشه استان تهران و همچنين مطالعات امكان سنجي در سال گذشته مجوز شروع پروژه توسعه خوشه پلاستيك توسط مديرعامل محترم شركت شهركهاي صنعتي تهران صادر گرديد. جهت تمركز بيشتر و مناسب تر بر ذينفعان خوشه و جلوگيري از عدم انسجام و هماهنگي جهت اجراي موثر اين پروژه دسته لوازم خانگي انتخاب شده است و اميد است با بهره‌گيري از تجارب گذشته، اين پروژه بتواند تأثيرات مثبتي بر رونق و توسعه ذينفعان خوشه مربوطه داشته باشد.
در پايان از وقتي كه در اختيار اين مجله گذاشتيد كمال تشكر را داريم. اميدواريم در سايه تدبير مديراني چون شما روند توسعه صنعتي در كشور بهبود يابد.