انتقال تکنولوژی برای ارتقای دانش فنی

نگاهی به تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که این کشورها در مسیر توسعه صنعتی خود، با نگرش اولویت به توسعه در زیرساخت‌های فناوری و ارتباطی اقدام کرده‌اند.

کشورهایی مثل کره جنوبی، تایوان، هنگ‌کنگ، چین و مالزی با استفاده از ابزار فناوری‌های مخابراتی و ارتباطی در دهه 1980 گام‌های جدی توسعه صنعتی و همه‌جانبه خود را برداشتند. در این مسیر عمدتا از دو روش انتقال و واردات کالا و تجهیزات تکنولوژی محور به داخل یا از سرمایه‌گذاری خارجی به‌طور مستقیم استفاده کرده‌اند. در این رهگذر، کره جنوبی با تکیه به روش اول و چین با روش دوم مسیر توسعه خود را پیش گرفته و هر دو موفق به دستیابی به توسعه مد نظر خود شدند.

اینکه الگوی کدام کشور مبنای توسعه کلی کشور و بالاخص توسعه حوزه فاوا در کشور باشد، محل بحث کارشناسان است. چنانچه از اسناد بالادستی و سیاست‌های جاری کشور خصوصا در بخش دیدگاه متولیان اجرایی در کشور استفاده شود، مشخص می‌شود که توسعه مد نظر از طریق سرمایه‌گذاری خارجی با تکیه بر انتقال تکنولوژی، مهارت‌های فنی و مدیریتی صورت می‌گیرد.

در همین راستا، رئیس محترم سازمان سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشور، اخیر در کنفرانس مرتبط با سرمایه‌گذاری به استفاده و اولویت به‌کارگیری این روش تاکید کردند البته در این روش علاوه بر مزایایی که به همراه دارد، دغدغه‌هایی نیز مدنظر است؛ که از جمله آن تلاش برای نفوذ و استیلای شرکت‌های خارجی در بازار کشور است که این دغدغه در حوزه‌های فناوری‌های ارتباطی از اهمیت دو چندان برخوردار است. البته روش‌های دیگر انتقال تکنولوژی از جمله توسعه از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های خارجی، قراردادهای تولید و ارائه خدمات فناوری تحت لیسانس شرکت‌های خارجی و همچنین انتقال تکنولوژی با روش بیع متقابل یا اجرای پروژ‌های کلیدی در دست با شرکای خارجی یا انتقال تکنولوژی به روش مهندسی معکوس هر کدام می‌تواند در مسیر ارتقای دانش فنی کشور موثر باشد و باید بنگاه‌ها با ارزیابی منافع و تهدیدات هر روش به اجرای طرح‌های کلان خود بپردازند. همان‌گونه که در پیش گفته شد؛ توسعه تکنولوژی پیشرفته اطلاعات و ارتباطات تاثیر بسیار مهمی بر شیوه‌های انتقال تکنولوژی در داخل کشور دارد و تا این تکنولوژی در کشور گسترش پیدا نکند توسعه کلان بخش صنعت به خوبی میسر نخواهد شد. توسعه تکنولوژی‌های ارتباطی به این معنی است که ارتباطات رسمی و غیررسمی سازمان‌های مختلف و کارکنان علمی و فنی و مدیریتی آنها را گسترش داده و بازار استفاده از شیوه‌های غیرمستقیم انتقال تکنولوژی را بیش از پیش گرم کرده است.

علاوه بر این صنایع در کوران رقابت با یکدیگر پی برده‌اند که دیگر نباید منتظر در خانه و محل کار باشند و دیگران را به انتقال پرهزینه تکنولوژی‌های مورد نیاز خود فرا بخوانند بلکه از طریق ابزارهای تکنولوژی‌های ارتباطی باید بخشی از بار توسعه تکنولوژی بنگاه خود را بر عهده گیرند.