تجربه تأمين مواد اوليه فولادي در خوشه لوازم خانگي تبريز

 

 شرح فر‌آيندها و فعاليت¬هاي انجام شده توسط بازيگران
عامل توسعه خوشه بر اساس برنامه¬های استراتژیک تدوين شده براي خوشه لوازم خانگي و در راستاي عملياتي شدن استراتژي تأمين مواد اوليه، از سال 1389 ضمن انجام مطالعات لازم در خصوص روش¬هاي تأمين ورق، با فولاد مبارکه و نماینده فولاد مبارکه، مذاكرات و مكاتبات متعددي را انجام داد.
در واقع، به خاطر وجود مشكل در دسترسي به ورق فولادي، تولیدکنندگان خوشه از عامل توسعه خوشه در خواست بررسي موضوع و حتي شکایت از نماینده فولاد را داشتند. عامل توسعه با مراجعه به نماینده شركت فولاد مباركه و طي برگزاري دو جلسه در دفتر مديريت نمايندگي سعي در تعامل بيشتر و بهبود روابط نمود، به گونه¬اي كه نتيجه مذاكرات و تعاملات در جلسه دوم منتج به خرید 1100 تن ورق از نمایندگی شد.
اما پس از دو بار خرید، باز اعضای خوشه نتوانستند نیاز خودشان را برطرف کنند و علت آن نارسایی و عدم تنوع ورق ارسالی فولاد مبارکه برای کل استان بود که پاسخگوي نياز مصرفي اعضای خوشه نبود. لازم به ذكر است كه سالانه در حدود 45 درصد تولید فولاد مبارکه را تهران، 23 درصد را اصفهان، هشت درصد را استان مرکزی و هشت درصد را نيز خراسان رضوی جذب می نمايد و 16 درصد باقيمانده نيز توسط ساير نقاط كشور از جمله آذربايجان شرقي جذب مي‌شود. بنابراين با توجه به سهم اندك آذربايجان شرقي در كنار تقاضاي بالاي آن، لازم بود تا راهكار اساسي¬تري براي حل مشكل اتخاذ شود. بعد از بررسي و امكانسنجي بسيار، اخذ يك سهميه خاص به عنوان يكي از برنامه¬هاي رفع مشكل مطرح شد و برنامه¬ريزي براي تحقق آن انجام شد.  
یکی از شرایط فروش فولاد مبارکه، داشتن تعاونی صنفی براي خوشه بود. لذا، عامل توسعه با مطرح¬کردن اين موضوع براي توليدكنندگان خوشه و در عين حال استقبال آنها از اين موضوع، اقدام به آماده¬سازی برای تأسیس تعاونی از تیرماه سال 1390 نمود و در اين راستا با برگزاري جلسات مکرر برای توجیه اقتصادی تشكيل تعاوني و حساس نمودن توليدكنندگان نسبت به منافع اين كار و با طی مراحل تاسیس، تعاونی" 7006 تامین نیاز توان گسترفن آوران پویا" در آذرماه 1390 به شماره 33121 به ثبت رسید.
در طي اين فرايند برنامه ریزی و هماهنگی و کارگردانی با عامل توسعه خوشه و تشکیل جلسات توسط نماینده فولاد و شرکت در جلسات توسط واحدهای پیشرو خوشه و هدایت جلسات توسط عامل توسعه انجام می‌شد.

چگونگي و فرايند جلب مشاركت و اعتماد واحدهاي فعال براي مشاركت در برنامه(فرايند تشكيل و توسعه شبكه مربوطه)
برای اعضای خوشه مسئله کاملاً موردنیاز بود ولی هیچ یک از اعضای خوشه حل آن¬را دست یافتنی و امکان¬پذیر نمی¬دانستند. از اين¬رو عامل توسعه با مطرح نمودن نقطه فشار خوشه درتأمین مواد اولیه اقدام به حساس¬سازي توليدكنندگان نسبت به مشكل نمود. اين امر طي جلسات متعدد فيمابين توليدكنندگان و عامل توسعه خوشه مورد بحث و بررسي قرار گرفت. تا آنجا كه تعدادی از فعالین خوشه بالاخص اعضای هیأت مدیره انجمن همیشه مشوق عامل توسعه بودند و همکاری لازم را به عمل¬ آوردند.
چگونگي و فرايند جلب مشاركت و اعتمادBDSP براي مشاركت در برنامه(فرايند ايجاد و توسعه BDSP مربوطه)
به دليل ماهيت كار، طي اين فرايند از واحد ارائه دهنده خدمات تخصصي در زمينه خاصي بهره گرفته نشده است.
چگونگي و فرايند جلب مشاركت و اعتماد نهادهاي پشتيبان براي حمايت از برنامه(فرايند جلب حمايت نهادهاي پشتيبان)
در فرآيند اجراي اين برنامه نهادهای پشتیبان همه خواهان پیشرفت و کمک به خوشه لوازم خانگي بودند و پيگيري¬هاي لازم از طرف عامل توسعه خوشه هر سازماني نقش خود را ايفا مي¬نمود. در اين ميان درخواست موضوع حل مشكل تأمين ورق توليدكنندگان از طريق سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربايحان شرقي مطرح و موضوع به وزارت صنعت، معدن و تجارت منعكس شد. به دنبال آن مکاتبه با فولاد مبارکه اصفهان و انجام پیگیری‌های لازم و طولانی و حمايت موثر معاونت صنایع کوچک سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ایران و اصحاب رسانه بالاخره سرانجام در مهرماه سال 1391 کد 14037 از فولاد مبارکه به مقدار 3000 تن درماه صادرگردید و اولین پیش فاکتور معادل شش میلیارد ریال صادر شد.
چگونگي و فرآيند و منابع تأمين مالي برنامه به اجرا درآمده براي رفع مشكل
گاهی از مواقع به علت عدم آگاهی و همچنین اطمینان ذینفعان اصلی از نتایج و روش کار برنامه، برای اجرای برنامه¬های توسعه و یا سرعت بخشیدن به اجرای برنامه صرف وقت برای جمع آوری منابع مالی مورد نیاز برای اجرای برنامه بسیار اهمیت می یابد، چرا که ممکن است وقت بسیار زیادی را از عامل توسعه خوشه بگیرد. البته عامل توسعه بسته به موقعیت خود و وضعیت خوشه و همچنین نوع ارتباط و اعتمادی که بین وی و ذینفعان خوشه برقرار است باید کوشش نماید بهترین روش را انتخاب کند.
دستاوردهاي حاصل از اجراي برنامه براي رفع مشكل
–    سود حاصل حداقل در هرکیلو بیش از 500 ریال براي خريد 1100 تن كه حاصل خريد در قالب شبكه¬اي و جمعي است.
–    خرید مشترک ورق تا آذرماه 1392 بیش از 100 میلیارد ریال برای خوشه انجام شده است.
–    روز ورود ورقهای سهمیه خوشه به تبریز، قیمت ورق 1000 الی 1500 ریال در بازار تبریز سیر نزولی میکند که برای تمام مصرف کننده¬های استان عایدی دارد.
–    هر هزارتن ورق معادل 1200 میلیون ریال عوارض ارزش افزوده قبل از تولید ایجاد می کند.
 پيشنهادات و آموخته¬ها
متاسفانه عدم وجود صداقت در غالب اوقات و عدم وجود روحیه سود جویی و منفعت طلبی دوطرفه و اینکه تمام کسب و کارها برای سود کار می کنند، باعث ایجاد مشکلات متعددی در فرایند اجرای کار می¬شود. چنین وضعیتی در خوشه لوازم خانگی تبریز بین نمایندگی فولاد مبارکه از یک¬طرف و سازندگان لوازم خانگی از طرف دیگر وجود دارد. این امر باعث می¬شود که همکاری بین دو مجموعه از کسب و کارها تبدیل به بدبینی و گاهی اوقات بدرفتاری یا بداخلاقی حرفه¬ای شود. در چنین شرایطی برای عامل توسعه خوشه آنچه که بیش از همه اهمیت دارد این است كه، نباید احساسی عمل نماید و لازم است با در نظر گرفتن تمامی شرایط نسبت به ارائه راهبرد منسجم و پایدار و مبتنی بر اخذ مشارکت اقدام نماید.